Sukces w uprawie buraków cukrowych to efekt wielu czynników. Trzeba zadbać o siew w glebę o uregulowanym odczynie, właściwy system nawożenia fosforem i potasem i optymalizację nawożenia azotem. Nieodpowiednia technologia uprawy i brak zbilansowanego nawożenia obniżają plon korzeni i ich parametry jakościowe.
Burak cukrowy z plonem 10 t korzeni i odpowiednią masą liści przeciętnie pobiera:
45-60 kg azotu (N), 18 kg fosforu (P2
O5
),
60 kg potasu (K2
O), 20-30 kg wapnia (CaO), 15-20 kg magnezu
(MgO), 10-15 kg sodu (Na2
O), 12,5 kg siarki (SO3
) oraz 80-200 g
boru (B), 25-50 g miedzi (Cu), 300-400 g manganu (Mn), 2-7 g
molibdenu (Mo) i 150-250 g cynku (Zn).
Zbilansowane nawożenie to konieczność
Nawożenie buraka to wyzwanie, ponieważ ma on wysokie wymagania pokarmowe, jednocześnie cechuje się krótkim okresem wegetacji i bardzo dużą dynamiką przyrostu biomasy. Wysokość dawek nawozów mineralnych w uprawie buraka cukrowego (tak jak i w uprawie innych roślin) jest uzależniona od dostępności składników z innych źródeł (np. obornika lub innych nawozów naturalnych, organicznych), właściwości gleby, wysokości plonu
![](https://www.agrocentrum.net/wp-content/uploads/2024/04/buraki.png)
Potasu więcej niż fosforu
Na wartość użytkową korzeni bardzo duży wpływ ma potas, który pobierany jest przez buraki w największych ilościach. Buraki korzystają przede wszystkim z glebowych zasobów tego pierwiastka, dlatego uprawę należy prowadzić na glebach zasobnych w potas. Potas, podobnie jak fosfor, powinno się stosować jesienią. Wysokie dawki potasu, zwłaszcza na glebach lżejszych, warto podzielić: 2/3 planowanej dawki zastosować jesienią, a 1/3 wiosną, około 3 tygodni przed siewem nasion. Dawka wiosenna nie powinna przekraczać 100 kg K 2 O/ha. Do nawożenia przedsiewnego buraków cukrowych mogą być wykorzystywane nawozy fosforowe i potasowe. Holist agro PK 15-30, Holist agro K (Mg) 55 (+5) i Super fos dar 40 najlepiej stosować jesienią. Polidap, z uwagi na obecność azotu, warto wykorzystać wiosną. W nawożeniu sprawdzą się również nawozy wieloskładnikowe typu Polifoska i Amofoska.
Azot – nie za dużo, nie za mało
W uprawie buraka cukrowego niezwykle ważne jest, aby rośliny jak najszybciej zakryły międzyrzędzia. Szybkość wzrostu liści warunkowana jest między innymi tempem pobierania
azotu, które zależy od formy azotu (dostarczonej w nawożeniu przedsiewnym) i dostępności wody w glebie. Im mniej wody, tym azot transportowany jest wolniej, wolniej jest również pobierany, co spowalnia wzrost liści.
Planując nawożenie azotem warto pamiętać, że dawkę do 80 kg N/ha najlepiej zastosować w całości przed siewem. Wyższe dawki całkowite należy podzielić na dwie części: pierwszą część, stanowiącą 50-60% dawki całkowitej, należy wysiać przed siewem nasion, pozostałą część wysiewa się w fazie 2-4 par liści właściwych. Jeśli pod buraki cukrowe zastosowano obornik, np. w ilości 30 t/ha, to dawkę azotu należy ograniczyć do 60-90 kg N/ha. W nawożeniu buraków cukrowych bardzo dobrym rozwiązaniem są nawozy saletrzano-amonowe, zawierające dużą pulę azotu azotanowego odpowiedzialnego za szybki wzrost roślin. Mogą to być: Pulan Macro, Zaksan 33,5, Salmag z borem, Saletrzak 27 standard z borem. Świetnie sprawdzi się także RSM. W nawożeniu warto wównież stosować nawozy azotowo-siarkowe, jak: Saletromag 25, Saletrosan 30,
RSM S 26 (+7,5), RSM S 28 (+12,5). W uprawie buraka ważna jest nie tylko sama wielkość plonu, ale również zawartość w nim cukru, od której uzależniona jest ostateczna cena płodów. Niewłaściwe stosowanie azotu prowadzi do spadku polaryzacji, zwiększenia zawartości związków melasotwórczych i opóźnienia osiągnięcia przez korzenie dojrzałości technologicznej.
Agnieszka Krawczyk, Monika Tabak
![](https://www.agrocentrum.net/wp-content/uploads/2024/02/grupa_azoty-150x150.png)